Trong dịp Tết, các trò chơi dân gian mang đậm nét đẹp văn hóa và giá trị truyền thống dân tộc. Cùng TC Group’s Life gợi nhớ những trò chơi ngày đầu xuân.
Xưa kia, trò chơi dân gian được ra đời trong hoàn cảnh thiếu thốn về cơ sở vật chất cũng như điều kiện sinh hoạt. Việt Nam lại là đất nước nông nghiệp, nên các trò chơi dân gian cho trẻ em thường gắn liền với môi trường sống và rất gần gũi với thiên nhiên.
- Trò chơi dân gian ngày Tết – Ô ăn quan
Ô ăn quan là trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền quen thuộc, gắn liền với tuổi thơ của rất nhiều người. Không chỉ mang lại những giây phút thư giãn mà chơi ô ăn quan còn giúp tăng khả năng ghi nhớ và sự kiên trì.
Cách chơi vô cùng đơn giản, mỗi người lần lượt rải mỗi ô 1 quân, bắt đầu từ ô gần nhất bên mình. Bạn có thể rải cùng chiều hoặc ngược chiều kim đồng hồ tùy theo ý thích. Sau khi rải hết quân cuối cùng, nếu liền sau là ô vuông có chứa quân, bạn tiếp tục dùng tất cả số quân đó rải tiếp theo chiều đã chọn.
Tuy nhiên, nếu liền sau đó là ô trống rồi mới đến một ô chứa quân thì bạn sẽ được ăn tất cả số quân trong ô đó. Người giành chiến thắng trong trò ô ăn quan là người ăn được tổng số quân nhiều nhất.
- Kéo co
Kéo co cũng là một trong các trò chơi dân gian vào ngày Tết được nhiều người yêu thích. Không chỉ rèn luyện sức bền mà trò chơi này còn tôn vinh sức mạnh tập thể và tinh thần đoàn kết. Để chơi trò kéo co cần chuẩn bị sợi dây thừng dài có buộc cái khăn đỏ ở giữa. Toàn bộ người chơi sẽ được chia thành 2 phe, mỗi phe phải dùng hết sức mạnh của mình để kéo đoạn dây có buộc khăn đỏ qua vạch của mình trước để giành chiến thắng.
- Chơi cờ người
Vào dịp đầu xuân năm mới tại các thôn xóm, đình làng thường tổ chức chơi cờ người. Đây là một trong các trò chơi dân gian ngày Tết vui, thú vị và thu hút sự đông đảo người tham gia, cổ vũ.
Cách chơi của trò này dựa trên luật của bộ môn cờ tướng, điều khác biệt duy nhất là sử dụng người thật để thay thế cho các quân cờ. Bàn chơi cờ người sẽ là khu đất phẳng, rộng, ở trên có vẽ các ô cờ tướng.
Sau khi sắp xếp quân cờ theo đúng vị trí, hai đấu thủ cờ mặc áo dài và khăn xếp sẽ xuất hiện, cầm theo cây cờ đuôi nheo ngũ sắc để giới thiệu danh tính và chỉ huy trận đánh. Đấu thủ quân đỏ được đi trước, sau đó đến quân đen. Cứ lần lượt luân phiên cho đến khi trận đánh kết thúc.
- Đấu vật
Đấu vật là trò chơi dân gian trong ngày Tết Việt Nam đã xuất hiện từ lâu đời và phổ biến ở hầu hết các tỉnh miền Bắc. Vào tháng Giêng Âm lịch, hội vật sẽ được diễn ra, đây cũng là nét đẹp trong đời sống văn hóa người dân Việt.
Khi tham gia đấu vật, các đô vật sẽ phải ở trần, trên người chỉ đóng chiếc khố. Sàn đấu quy định là vòng tròn ở khu đất trống. Khi có hiệu lệnh bắt đầu, cả hai đô vật phải dùng sức và tay để thi đấu với nhau. Nếu vật ngã đối phương hoặc đẩy người kia ra khỏi vòng tròn quy định thì đô vật sẽ giành chiến thắng.
- Bịt mắt đập niêu
Không khí ngày Tết sẽ càng vui nhộn và sôi động hơn với trò chơi bịt mắt đập niêu. Để tổ chức trò chơi cần chuẩn bị hai cây cột đặt cách nhau khoảng 5m. Ở hai đầu thân cột sẽ được nối bằng dây thừng để làm giá treo niêu. Khu vực tổ chức trò bịt mắt đập niêu là khoảng đất trống rộng.
Trước khi bắt đầu, đấu thủ sẽ được phát cho cây gậy dài khoảng 50cm. Sau đó bị bịt mắt và đứng ở vạch xuất phát (cách giá treo niêu khoảng 3 – 5m). Đấu thủ tự ước lượng khoảng cách sau đó tiến lên phía trước để đập vỡ chiếc niêu được treo trên dây.
- Đi cà kheo
Cà kheo cũng là một trong những trò chơi dân gian ngày Tết thu hút nhiều khán giả cổ vũ cùng những tiếng cười sảng khoái bởi sự kịch tính và hấp dẫn. Cà kheo được làm bằng cây tre cao và to, trên có 2 cái khấc bằng tre để làm bàn đạp.
Luật chơi của trò này vô cùng đơn giản. Mỗi người chơi lần lượt đứng trên 2 cây cà kheo và di chuyển về vạch đích. Người giữ được thăng bằng và cán đích đầu tiên sẽ trở thành người chiến thắng.
- Chọi gà – trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền độc đáo
Ngày Tết cổ truyền mà thiếu đi trò chơi chọi gà thì không khí sẽ kém phần sôi động. Đây là một thú chơi tao nhã, vừa có tính tiêu khiển lại khuyến khích việc chăn nuôi của nhà nông.
Những chú gà nòi được tuyển chọn kỹ và nuôi công phu. Sau đó được luyện tập thường xuyên với các chú gà chọi khác để làm quen dần với những trận chiến. Vào những ngày Tết, các trận chọi gà luôn thu hút sự quan tâm của nhiều khán giả.
Những chú gà gọi sẽ được đưa vào sàn đấu. Khi gặp đối thủ, chúng sẽ lần lượt tung ra những đòn đánh mạnh nhất để hạ gục đối phương. Có những trận chiến ngang tài ngang sức, kéo dài hàng giờ mà không phân biệt thắng thua. Điều này lại càng làm cho không khí Tết thêm phần sôi động, rộn rã.
Nếu thấy gà đuối sức, người chơi có thể xin dừng cuộc để tránh gây thương tích cho gà. Người giành chiến thắng là người có chú gà chọi mạnh nhất, cừ nhất và đánh bại những chú gà khác. Sau khi kết thúc trận đấu, người dành phần thắng sẽ được bên thua đã một bữa ăn thịnh soạn.
- Thi thổi cơm
Thi thổi cơm là trò chơi dân gian lâu đời và thường được tổ chức trong các lễ hội cũng như dịp Tết. Trò chơi này phản ánh đời sống lao động của cư dân trồng lúa nước ở Việt Nam, đây cũng là một hình thức để gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
Trò chơi dân gian ngày Tết thi thổi cơm được tổ chức ở những bãi đất trống trước sân đình hoặc sân vận động. Mỗi đội cần chuẩn bị cây gậy dài tầm 3m để làm đòn gánh niêu cơm, một đoạn dây thép làm giá đỡ. Ngoài ra còn có niêu đất, gạo, 4 – 5 cây củi, dụng cụ đánh lửa.
Khi có hiệu lệnh của trọng tài, các đội chơi vừa đi vừa thực hiện các thao tác nhóm lửa, vo gạo, treo nồi cơm. Mỗi đội phân công 2 người gánh niêu cơm, một người cầm củ và một người nấu cơm.
Kết thúc trò chơi, đội nào được giám khảo đánh giá có cơm dẻo, ngon và nấu nhanh nhất là đội giành chiến thắng.
9. Đua thuyền – trò chơi dân gian ngày Tết đặc sắc
Đua thuyền là trò chơi xuất hiện đã từ rất lâu tại Việt Nam. Không chỉ là trò chơi dân gian mà đây còn được xem là một hình thức thực hiện nghi lễ với thủy thần.
Theo đó, mỗi chiếc thuyền đua được treo cờ và trang trí với các màu sắc khác nhau. Khi có hiệu lệnh, các đội thi đấu dùng hết sức mình để chèo thuyền, làm sao cho thuyền về đích đầu tiên để giành được chiến thắng.
Nguồn: Sưu tầm